كوليك دقيقا به چه معني است؟

تقريبا 20 ٪ همه شيرخواران دچار كوليك مي شوند. كوليك يك اصطلاح كلي است براي گريه هاي غير قابل كنترل در كودكي كه از ساير جهات سالم است. شيرخوار دچار كوليك بيش از سه ساعت در روز و براي بيش از سه روز در هفته گريه يا نق نق مي كند. اين مساله با شيوع يكسان بين كودك اول و ساير كودكان و نيز بين دخترها و پسرها ديده مي شود.

مشكل است بگوييم كوليك براي كدام يك دردناكتر است، والدين يا كودك. يك شيرخوار مبتلا به كوليك بطور آشكار حالت پريشاني و ناراحتي دارد و نمي تواند آرام گيرد. والدين نيز ممكن است بعلت شنيدن صداي گريه هاي كودك براي ساعتها دچار پريشاني و آشفتگي شوند و اين امر ممكن است بقدري باشد كه نهايتا آنها را نيز وادار به گريه نمايد!

:33

.....................................................................................................................................................

چطور مي توانم بگويم كودكم دچار كوليك است؟

در واقع همه شيرخواران گاهي گريه مي كنند، بطور متوسط هر كودك حدود دو ساعت و نيم در روز گريه مي كند. اما كودك مبتلا به كوليك، علاوه بر گريه هاي ممتد، كاملا نا آرام و ناراحت است. او ممكن است بطور متناوب پاهايش را جمع كرده و دراز كند و دفع گاز داشته باشد. كوليك اغلب بين ساعت 6 عصر و نيمه شب رخ مي دهد. گرچه ممكن است هر زماني ايجاد شود اما معمولا عصرها و شبها تشديد مي شود.

معمولا سن شروع كوليك در شيرخواران حدود دو تا چهار هفته است و پايان آن حدود سه ماهگي يا در كودكان كم شانس تر تا شش يا نه ماهگي مي باشد.

........................................................................................................................................................

چرا برخي شيرخواران دچار كوليك مي شوند؟

بيش از 50 سال است كه دانشمندان سعي كرده اند به اين پرسش پاسخ دهند. بيشتر تقصيرها متوجه سيستم گوارش نابالغ شيرخواران است. در حقيقت كلمه كوليك از واژه يوناني "كوليكوس" (kolikos) گرفته شده است كه تقريبا به معني "روده" است. همچنين بعضي فرضيات علمي هم وجود اين ارتباط را تائيد مي كنند. براي مثال، دستگاه گوارش نوزادان داراي مقادير بسيار كم آنزيمها و شيره هاي گوارشي است كه مسئول هضم مواد غذايي هستند. يا بر اساس برخي مطالعات، سيستم عصبي در حال تكامل در كودكان به آساني دچار هيجان مي شود. بعضي از كارشناسان نيز اين نظريه را مطرح مي كنند كه در كودكي كه دچار خستگي يا تحريك بيش از حد مي شود، كوليك م يتواند راهكار او براي قطع محركهاي اطراف باشد تا وي بتواند بخوابد. شيرخواراني كه در معرض تماس با دود سيگار هستند احتمال بيشتري براي ابتلا به كوليك دارند.

:10

..........................................................................................................................................................

آيا كوليك خطرناك است؟

واقعا نه! البته صرفنظر از فشار هيجاني و استرسي كه در خانه ايجاد مي شود. با وجود اين عاقلانه است به كمك پزشكتان يا كارشناس بهداشت در مركز بهداشتي درماني، مطمئن شويد كه علت گريه هاي طولاني كودكتان يك فتق يا ساير مشكلات طبي نباشد.

........................................................................................................................................................

من شنيده ام كوليك بعلت غذاي مادر ايجاد مي شود. آيا اين امر صحت دارد؟

هم شيرخشك و هم شير مادر ممكن است با كوليكهاي شيرخوار ارتباط داشته باشند.

گاهي اوقات شيرخواراني كه شير مادر مصرف مي كنند، بعلت وجود يك ماده خاص در غذاي مادرشان مبتلا به كوليك مي شوند. برخي مادران دريافته اند كه اگر نوشيدن شيرگاو و ساير مواد لبني را متوقف كنند، اين وضعيت بهبود مي يابد. اگر از شير خودتان به كودك مي دهيد، سعي كنيد مواد لبني را براي چند روز قطع كنيد تا ببينيد آيا تفاوتي ايجاد مي شود يا نه. اگر كوليك كودكتان بهبود يافت كه مقصر را شناخته ايد. اگر نه، اميد را از دست ندهيد و حداقل ديگر نيازي به محروم كردن خود از شير و ساير لبنيات نداريد. برخي از مادران تجربه كرده اند كه حتي جايگزين كردن ماست به جاي شير در لبنيات روزانه، مي تواند تا حدي كوليك شيرخوارشان را كاهش دهد.

به نظر مي رسد برخي كودكاني كه شير مادر مي خورند در صورتيكه مادرشان در مصرف غذاهاي ، گندم، برخي ميوه هاي تابستاني و مواد نفاخ مانند حبوبات يا انواع كلم زياده روي كنند دچار ناراحتي مي شوند. البته براي امتحان اينكه اين غذاها باعث ناراحتي كودكتان مي شود، از خوردن كلم، گل كلم، حبوبات، سير، كافئين و ساير مواد تحريك كننده براي چند روز اجتناب كنيد. اگر كودكتان بهتر شد هر دفعه يك غذا را وارد رژيم غذايي خود كنيد و بين ورود غذاها چند روز فاصله بگذاريد. تشخيص اينكه كدام ماده غذايي سبب مشكلات كودكتان مي شود نبايد خيلي سخت باشد: اگر گريه وي پس از ورود يك غذا مجددا شروع شود، خواهيد دانست كه اين غذا مسؤول ناراحتي كودك است. شما بايد تا زماني كه حساسيت كودكتان از بين برود از آن ماده پرهيز كنيد، و اين اتفاق اغلب حوالي 3 ماهگي رخ مي دهد. گرچه اين كار ممكن است كمي سخت باشد اما در عوض يك كودك خوشحال خواهيد داشت

.........................................................................................................................................................

چه راه‌هایی را برای آرام کردن کودک توصیه می‌کنید؟

والدین باید بدانند بزرگ‌ترین عارضه کولیک متوجه فرد مراقبت‌کننده از نوزاد یعنی مادر است. او نمی‌تواند فرزندش را آرام کند، بنابراین خسته می‌شود و این خستگی بر روابط خانوادگی او تاثیر منفی می‌گذارد و باعث اضطراب و افسردگی وی می‌شود.

کولیک خود به خود و با بزرگ‌تر شدن نوزاد برطرف می‌شود اما‌ برخی اقدامات‌ به آرامش و راحتی بیشتر کودک و مادر کمک می‌کند:

1ـ با تهیه شرح حال از فعالیت‌های روزانه کودک مثل زمان خواب و بیداری، الگوی دفع، تغییرات وزن، ساعات بی‌قراری، شرایط محیطی مثل شلوغی یا سکوت و نوع تغذیه و مقدار آن و با مشاوره با پزشک متخصص به بهترین راه حل جهت آرام کردن کودک برسید.

2ـ برای کودک محیطی آرام و کم سر و صدا و کم نور تامین کنید. این کار باعث آرامش و کاهش تحریک‌پذیری او می‌شود.

3ـ یکی از بهترین راه‌های آرام کردن کودک در آغوش گرفتن شیرخوار است بخصوص توسط مادر که کودک احساس امنیت و آرامش می‌کند.

4ـ بیش از حد به کودک شیر ندهید. بعد از تغذیه حتما هوای معده را با ماساژ پشت نوزاد تخلیه کنید.

شیر دهید که هوا وارد دهان و معده شیرخوار نشود.

6ـ گاهی برخی از موسیقی‌ها باعث آرام شدن کودک می‌شود. بعضی مادران می‌گویند مثلا صدای سشوار باعث آرام شدن کودکشان می‌شود.

7ـ ماساژ شکم یا استفاده از حوله گرم (نه داغ) روی شکم نوزاد می‌تواند کمک‌کننده باشد.

8ـ تکان دادن نوزاد نیز می‌تواند موثر باشد البته باید توجه کنید که نوزاد را بشدت تکان ندهید، چرا که عضلات گردن او هنوز رشد کافی نکرده است و تکان‌های شدید می‌تواند سبب آسیب مغزی و حتی مرگ کودک شود.

9ـ کودک را هرگز قنداق نکنید.

10ـ به وضعیت روحی خود برسید. مادرانی که عصبانی یا افسرده‌اند، فرزندشان بیشتر دچار کولیک می‌شود.

......................................................................................................................................................

آيا دارويي براي كاهش كوليك وجود دارد؟

بله، داروهاي ضد نفخ مخصوص كودكان وجود دارد. برخي داروهاي بزرگسالان هم در مواردي با مقدار بسيار كم براي شيرخواران تجويز مي شوند، اما دقت كنيد كه انتخاب و روش استفاده از دارو را به پزشك كودكتان واگذار كنيد؛ هر دارويي را تنها با دستور پزشك و فقط از داروخانه تهيه كنيد. مواد گياهي و عصاره و عرقيات را نيز خودتان بخوريد.

:37

.........................................................................................................................................................